“2024 yılı Türkiye Takım Tezgahları ve Tamamlayıcı Ekipmanları Sektör Raporu” Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.
Rapor, Türkiye sanayisinin temel yapı taşı olan takım tezgahları sektörünü kapsamlı biçimde analiz etmek amacıyla hazırlanmıştır. Üretim altyapısının en stratejik bileşenlerinden biri olan takım tezgahları; temel yatırım malı olarak ve hizmet sağladığı sektörlerin üretim becerilerini doğrudan etkileyerek, ekonomik gelişme sürecinde güçlü bir çarpan etkisi yaratmaktadır. Sanayide üretilen her ürünün ya doğrudan bir takım tezgahı ile ya da bir takım tezgahı kullanılarak imal edilen bir makine veya kalıp aracılığıyla üretildiği gerçeği, bu sektörün neden stratejik konumda olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Otomotivden savunma sanayine, medikal teknolojilerden beyaz eşyaya, gemi yapımından kalıpçılığa kadar birçok sektörde üretimin temelini takım tezgahları oluşturmaktadır. Bu nedenle takım tezgahları, makine imalat sanayi içinde özel öneme sahip bir alt sektör olarak değerlendirilmektedir.
2024 yılında, takım tezgahları sektörünün Türkiye ihracatına doğrudan katkısı 28 Milyar USD olarak gerçekleşmiş, bu da sektörün üretim ve ihracat kapasitesi açısından taşıdığı potansiyeli bir kez daha gözler önüne sermiştir. Bununla birlikte, sektör son yıllarda birçok yapısal ve konjonktürel zorlukla karşı karşıya kalmıştır. İlave Gümrük Vergisi uygulamaları, yatırım teşvikli projelerde bazı makine türlerinin destek kapsamı dışında bırakılması, yüksek kredi maliyetleri, döviz kuru baskısı, küresel tedarik zincirinde yaşanan kırılmalar, ABD-Çin ticaret gerilimleri ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi gelişmeler, sektördeki aktörleri zorlu bir rekabet ortamına sürüklemiştir.
Son beş yıla ait ülke bazlı ithalat verileri, bu süreçte ucuz yatırım mallarına olan yönelimin arttığını göstermektedir. Çin’den yapılan takım tezgahı ithalatı %239 oranında artış gösterirken, Almanya’dan %59, Japonya’dan %65, İtalya’dan %44 ve Tayvan’dan %5 oranında artış gerçekleşmiştir. Uygulamaya alınan koruyucu dış ticaret önlemlerinin uzun vadeli ve makro ölçekli stratejilerle desteklenmemesi, istenen etkiyi yaratamamıştır. Bu durum, firmaların uzun vadeli yatırımlardan ziyade kısa vadeli maliyet avantajlarına yöneldiğini ortaya koymaktadır.
Haziran 2025’te yayımlanan bu raporda; Türkiye ekonomisinin ve imalat sanayisinin genel görünümüne ek olarak, takım tezgahları sektörünün üretim, istihdam, ihracat, ithalat ve iç pazar dinamikleri gibi temel göstergeleri detaylı biçimde analiz edilmiştir. Raporda yalnızca metal işleme ve şekillendirme amaçlı takım tezgahları ile bu tezgahların tamamlayıcı ekipmanları kapsam altına alınmıştır. Analiz sürecinde; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), T.C. Merkez Bankası, World Government Bonds, Gardner Intelligence, Fortune Business ve VDW gibi güvenilir ulusal ve uluslararası veri kaynaklarından elde edilen bilgiler kullanılmıştır. Bu çalışmanın, takım tezgahları sektörünü daha iyi anlamak ve sektöre yönelik stratejik yol haritalarının oluşturulmasına katkı sağlamak adına, kamu, özel sektör ve akademi çevrelerine değerli bir referans sunmasını temenni ederiz.
